ราชวงศ์ของจีน

จักรพรรดิ์ ปูยี จักรพรรดิ์องค์สุดท้ายของจีน

• อารยธรรมจีนสมัยแรกเริ่ม เมื่อ 4,000 ปีก่อนคริสตกาล
•  จีนมีพื้นที่ 9.6 ล้านตารางกิโลเมตร 
• พื้นที่ 2 ใน 3  เป็นภูเขา และที่ราบสูง ทะเลทราย และแม่น้ำที่สำคัญหลายสาย

จากหลัฐานทางประวัติศาสตร์ มีการบันทึกถึง ราชวงศ์ ยุคต่างๆของจีนไว้ดังนี้

1. ราชวงศ์ เฉีย 

•  เป็นราชวงศ์แรกของจีน  มีศูนย์กลางอยู่ที่ลุ่มแม่น้ำเหลือง มณฑลสั่นซี ทางตะวันตกของประเทศ เศรษกิจของยุคนี้ เป็นเกษตรกรรม เป็นส่วนใหญ่

2.ราชวงศ์ ชาง หรือ ยิน 

• มีศูนย์กลางอยู่ที่ลุ่มแม่น้ำเหลือง บริเวณมณฑล เหอหนัน เหอเป่น และชันตุง อยู่ทางตะวันออกของแผ่นดินจีน

3. ราชวงศ์ โจว 

• ในราชวงศ์โจวนี้ถูกบันทึกว่า แบ่งออกเป็น 2 สมัยคือ โจว ตะวันตก และโจวตะวันออก
• โจวตะวันตก เริ่มเมื่อ1122 -771 ปี ก่อนคริสตกาล มีศูนย์กลางอยู่ทางตะวันตกของมณฑลสั่นซี
• โจว ตะวันออก เริ่มเมื่อ 771 -256 ปี ก่อนคริสต์ศักราช มีศูนย์กลางอยู่ที่ มณฑลเหอหนัน

4.ราชวงจิ๋นหรือฉิน 

• ผู้ให้กำเนิดราชวงศ์ได้แก่ จักรพรรดิ์ จิ๋นซีฮ่องเต้ เป็นอดีตเจ้าผู้ครองนครจิ๋น และได้รับการยกย่องว่าเป็นจักรพรรดิ์องค์แรกของจีน สมัยพระองค์มีการปราบปรามและรวบรวมหัวเมืองใหญ่น้อยเข้าด้วยกันต่อมาแผ่นดินนี้จึงเรียกว่าแผ่นดินจีน เป็นยุคที่จีนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ราชวงศ์จิ๋น มีศูนย์กลางอยู่ที่ บริเวณลุ่มแม่น้ำวุย ในมณฑลสั่นซี

5.ราชวงศ์ฮั่น 

• ผู้ก่อตั้งราชวงศ์คือ หลิวปัง จากชาวนาต้องกลายเป็นโจร เพราะการกดขี่และเผด็จการของราชวงศ์จิ๋น

• ราชวงศ์ฮั่นนี้  ยังถูกแบ่งออกเป็น 2 ยุคคือ  ฮั่นยุคแรก หรือ ฮั่นตะวันตก  และ ฮั่นยุคหลังหรือฮั่น ตะวันออก   ฮั่นยุคแรก มีศูนย์กลางอยู่ที่ มณฑลชันสี ส่วน ฮั่นยุคหลังมีศูนย์กลางอยู่ที่ มณฑล เหอหนัน ด้านการปกครอง ส่วนใหญ่รูปแบบการปกครองยังใช้แบบจิ๋นที่ว่าเป็นเผด็จการอยู่ดี แต่ บรรเทามาตการ การลงโทษ ให้อ่อนลงกว่าเล็กน้อย และด้านศาสนา ศาสนาพุทธก็ได้เข้ามาบนแผ่นดินจีนในสมัยราชวงศ์นี้

6. ราชวงศ์สุ่ย 

•  ผู้ก่อตั้งราชวงศ์ได้แก่ จักรพรรดิ์เว่นตี้  มีเมืองหลวงอยู่ที่ฉางอันมณฑลสั่นซี ราชวงศ์นี้ปกครองจีนเป็นระยะเวลาสั้นๆ แต่ผลงานที่โดดเด่นคือ  การขุดคลองหลวงเชื่อมภาคเหนือและภาคใต้เข้าด้วยกัน มีการปฏิรูประบบเศรษฐกิจ มีการแผ่อำนาจ ขยายดินจีนออกไป และมีการสร้างพระราชวังที่สวยหรูขึ้น

7. ราชวงศ์ ถัง 

•  ผู้ก่อตั้งราชวงศ์ถังได้แก่  หลี่หยวน หรือ พระเจ้า ถัง เกา สู  เป็นที่ยอมรับกันว่า ความเจริญและยิ่งใหญ่ของ ถัง มาจากผลงาน ส่วนใหญ่ ของ หลี่ ซื่อ หมิน หรือ พระเจ้า ถัง ไท่ จง และพระนาง หวู หรือ บูเชคเทียน 

ราชวงศ์ถังมีศูนย์กลางการปกครองอยู่ที่  ฉางอัน มณฑลสั่นซี สมัยนี้ ถูกยกย่องว่าเป็นยุคที่จีนเจริญสูงสุดเท่าที่ผ่านมา

8. ราชวงศ์ สุ้ง หรือ ซ้อง 

•   ผู้ก่อตั้งราชวงศ์ได้แก่  เจากวง ยิน  หรือ จักรพรรดิ์ ไท่จือ มีศูนย์กลางการปกครองอยูที่เมือง ไคเฟิง หรือ ไคฟง ในมณฑลเหอหนัน เรียกว่าราชวงศ์ สุ้งเหนือ

• ต่อมาได้ย้ายเมืองหลวงไปตั้งที่เมือง หังโจว ในมณฑล เจ้อเจียง  เรียกว่า สุ้งใต้
• ราชวงศ์ สุ้งได้รับการยกย่องว่ามีความเจริญสูงสุดทางด้านเศรษฐกิจ และได้เริ่ม ปรากฎความเจริญด้านศิลปะ และวรรณกรรมขึ้นในยุคนี้ รวมถึงลัทธิ ขงจื้อใหม่ ด้วย

ปลายศตวรรษที่ 13-19 

9.ราชวงศ์หยวน หรือราชวงศ์ มองโกล

•  นับเป็นยุคที่จีน ตกอยู่ภายใต้การปกครองของต่างชาติ แต่ถึงแม้เป็นราชวงศ์จากต่างชาติ แต่ความเจริญของสมัยนี้ยังคงดำเนินไปแบบจีนดั้งเดิม และเริ่มมีการติดต่อค้าขายกับต่างชาติในยุคนี้ ราชวงศ์หยวน  มีเมืองหลวงอยู่ 2 แห่ง คือ อยู่ที่ เมืองโคราโครัม ในแผ่นดินมองโกล และ อยู่ที่ ปักกิ่ง บนแผ่นดินจีน การที่ผู้ปกครองมองโกลเลือกปักกิ่งเป็นเมืองหลวง นับว่าแตกต่างจากราชวงศ์ที่ผ่านๆมาส่วนใหญ่จะอยู่ที่สั่นซี ทำให้ปักกิ่งเจริญรุ่งเรืองมาตราบปัจุบัน

10.ราชวงศ์หมิง

•  ผู้ก่อตั้งราชวงศ์ ได้แก่ จูหยวน จัง หรือ จูหยวน จาง เป็นอดีตพระสงฆ์ในพุทธศาสนา ที่ได้ทำการขับไล่ มองโกลออกไป และตั้งเมืองหลวงใหม่ขึ้นที่ นานกิง แต่ภายหลังที่พระองศ์สิ้นพระชนม์ ราชวงศ์หมิงได้ย้ายเมืองหลวงกลับไปตั้งที่ปักกิ่งเช่นเดียวกับราชวงศ์ หยวนของมองโกล จนสิ้นสุดราชวงศ์ ( ประวัติศาสตร์ บันทึกว่า ราชวงศ์ หมิง เป็นราชวงศ์ที่เผด็จการมากกกว่าทุกราชวงศ์ที่ผ่านมา )

11. ราชวงศ์ ชิง หรือราชวงศ์ แมนจู

•  เป็นต่างชาติอีกราชวงศ์ที่เข้ามาปกครองจีน โดยการรุกรานจากแมนจูหลายกลุ่ม แต่ในที่สุดผู้นำคือ จักรพรรดิ์ ชุน ชือ และราชวงศ์ชิง เป็นราชวงศ์ สุดท้ายของ แผ่นดินจีน โยจักรพรรดิ์ องค์สุดท้ายมีพระนามว่า จักรพรรดิ์ ปูยี  ก่อนที่จีนจะเปลี่ยนการปกครองเข้าสู่ยุค สาธารณรัฐประชาชนจีน แบบสังคมคอมมิวนิสต์ ตราบปัจจุบัน

กังวาล  ทองเนตร รัฐศาสตร์ เอกการปกครอง มหาวิทยาลัยรามคำแหง