ข้อมูลรัฐธรรมนูญไทย 19 ฉบับ

                                        ข้อมูลรัฐธรรมนูญไทย 19 ฉบับมีดังนี้

ฉบับที่ 1 . : พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475

• มีจำนวน 39 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้ 5 เดือน 13 วัน
• ที่มา : คณะราษฎรเปลี่ยนแปลงการปกครอง

                       อ่านรัฐธรรมนูญฉบับที่ 1 ฉบับเต็มได้ที่นี่  >>> รธน.ฉบับที่ 1 
ฉบับที่ 2. : รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475

• มีจำนวน 68 มาตรา 
• ระยะเวลาที่บังคับใช้ 13 ปี 4 เดือน 29 วัน
• ที่มา : ของรัฐธรรมนูญ สภาผู้แทนตั้งคณะกรรมการยกร่าง จำนวน 9 คน แล้วให้ สภาอนุมัติ

ฉบับที่ 3.: รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2489

• มีจำนวน 96 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้  1 ปี 5 เดือน 30 วัน
• ที่มา : ส.ส.ประเภทที่ 2 เสนอร่างแล้วให้สภาอนุมัติ ( ยุคนี้ ส.ส. มี 2 ประเภท )

                         อ่านรัฐธรรมนูญฉบับที่ 3 ฉบับเต็มได้ที่นี่ >>> รธน.ฉบับที่ 3 (2489)
ฉบับที่ 4 : รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ชั่วคราว ) พุทธศักราช 2490 (ฉบับใต้ตุ่ม )

• มีจำนวน 98 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้ 1 ปี 4 เดือน 14 วัน
• ที่มา : คณะรัฐประหาร นำโดย จอมพล ผิน ชุณหวัณ ( บิดา พล.อ ชาติชาย ชุณหวัณ )มี หลวง กาจ เก่งระดมยิง เป็นผู้ร่าง แล้วนำไปซ่อนไว้ใต้ตุ่มน้ำ จึงเป็นที่มา ฉบับใต้ตุ่ม 

ฉบับที่ 5 :  รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2492

• มีจำนวน 188 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้  2 ปี 8 เดือน 6 วัน
• ที่มา :  สภาร่างรัฐธรรมนูญ 40 คนยกร่างจัดทำแล้วให้สภาอนุมัติ (สสร.1 )

ฉบับที่ 6 : รัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช 2495

• มีจำนวน  123 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้ 6 ปี 7 เดือน 12 วัน
• ที่มา :  จอมพล ป. นายกฯ เสนอร่าง ให้สภาอนุมัติ

ฉบับที่ 7 : ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2502

• มีจำนวน 20 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้ 9 ปี 4 เดือน 23 วัน
• ที่มา : คณะปฏิวัติ นำโดย จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์

ฉบับที่ 8 : รัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2511

• มีจำนวน 183 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้ 3 ปี 4 เดือน 28 วัน
• ที่มา :  สภาร่างรัฐธรรมนูญ จำนวน 240 คน ยกร่าง และอนุมัติ ( สสร. 2 )

ฉบับที่ 9:  ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2515

• มีจำนวน 23 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้  1 ปี 9 เดือน 22 วัน
• ที่มา : คณะปฏิวัติ โดย จอมพล ถนอม กิตติขจร

ฉบับที่ 10 :  รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517

• มีจำนวน 238 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้  2 ปี
• ที่มา :  คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ 24 คน  ( จากสมัชาแห่งชาติ ) ยกร่างแล้วเสนอคณะรัฐมนตรี และสภา
•    อ่านรัฐธรรมนูญฉบับที่ 10 ฉบับเต็มได้ที่นี่ >>> รธน.ฉบับ พ.ศ.2517

ฉบับที่ 11 : รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2519

• มีจำนวน  29 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้ 11 เดือน 28 วัน
• ที่มา : คณะปฏิวัติ นำโดย พล.ร.อ. สงัด ชลออยู่ ประกาศใช้

ฉบับที่ 12 :  ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2520

• มีจำนวน  32 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้ 1 ปี 1 เดือน 13 วัน
• ที่มา : คณะปฏิวัติ นำโดย พล.ร.อ สงัด ชลออยู่ ทำรัฐประหารซ้ำอีกรอบ

ฉบับที่ 13 :  รัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521

• มีจำนวน 206 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้ 12 ปี 2 เดือน 1วัน
• ที่มา : สภานิติบัญญัติแห่งชาติ ( สนช.) ตั้งคณะกรรมการยกร่าง และอนุมัติ

ฉบับที่ 14 : ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2534

• มีจำนวน  33  มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้  8 เดือน 8 วัน 
• ที่มา : คณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ ( รสช.) นำโดย พล.อ สุนทร คงสมพงษ์
• คลิปเสียงการยึดอำนาจ ประกาศคำสั่งของ รสช. >>> คลิกที่นี่

ฉบับที่ 15 : รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534

• มีจำนวน  223 มาตรา 
• ระยะเวลาบังคับใช้  5 ปี 10 เดือน 2 วัน
• ที่มา : สภานิติบัญญัติแห่งชาติ ( สนช. ที่ตั้งโดย รสช.)

ฉบับที่ 16 : รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540

• มีจำนวน 336 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้  8 ปี 10 เดือน 9 วัน
• ที่มา :  รัฐสภาแก้ไขเพิ่มเติมฉบับที่ 15 โดยแก้ไข มาตรา 211 ให้มี สสร.จำนวน 99 คน ยกร่างและให้สภาอนุมัติ ในสมัย นายบรรหาร ศิลปอาชา เป็นนายกฯ (สสร.3 )

ฉบับที่ 17 :  รัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย ( ชั่วคราว ) พุทธศักราช 2549

• มีจำนวน 39 มาตรา
• ระยะเวลาบังคับใช้ 11 เดือน 5 วัน ( บังคับใช้เมื่อ 19 ก.ย 2549 - 24 ส.ค.2550 )
• ที่มา :  คณะปฏิรูปการปกครอง ฯ ( คมช.)

ฉบับที่ 18 :  รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550

• มีจำนวน 309 มาตรา
• บังคับใช้เมื่อ 24 สิงหาคม 2550 ถึง 22 พฤษภาคม 2557 (ยึดอำนาจ โดย คมช.)
• ระยะเวลาบังคับใช้ 6 ปี 9 เดือน 15 วัน 
• ที่มา :  สสร.จากการแต่งตั้งของ คมช. จำนวน 100 คน ยกร่าง  และให้สภาอนุมัติ และให้ประชาชน ลงประชามติ (สสร.4 )

ฉบับที่ 19: รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช2557

• มีจำนวน 48 มาตรา
• บังคับใช้เมื่อ วันที่ 22 กรกฎาคม 2557 ( ปัจจุบัน 23 ก.ค.2557 ) จนกว่าจะมีรัฐธรรมนูญฉบับที่ 20 บังคับใช้
• ที่มา จากการยึดอำนาจ (รัฐประหาร ) โดย คณะรักษาความสงบแห่งชาติ ( คสช.) นำโดย พล.อ.ประยุทธ จันทร์โอชา เป็นหัวหน้าคณะ
• อ่านรัฐธรรมนูญฉบับที่ 19ได้ >>> คลิกที่นี่
• สิ้นสุดการบังคับใช้เมื่อวันที่ 5 เมษายน 
• เวลาการบังคับใช้รวมทั้งสิ้น  2 ปี 8 เดือน 14 วัน
• สิ้นสภาพการบังคับใช้โดยรัฐธรรมนูญ ฉบับที่ 20 หรือฉบับ พ.ศ. 2560 บังคับใช้

รัฐธรรมนูญไทย ฉบับที่ 20  ที่ผ่านการลงประชามติเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2559 ยังไม่ได้ประกาศใช้อย่างเป็นทางการ เมื่อประกาศใช้ เมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ.2560 >>> คลิกที่นี่

รัฐธรรมนูญฉบับที่ 20 พ.ศ.2560

• มีจำนวน 279 มาตรารวมบทเฉพาะกาล
• ที่มา ยึดอำนาจและตั้ง สภาร่างรัฐธรรมนูญ โดย คสช.
• ประกาศใช้วันที่ 6 เมษายน 2560
• มีผลบังคับใช้ ถัดจากวันประกาศ คือวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2560

•  จากจำนวน 19 ฉบับ  เป็นฉบับชั่วคราว ที่ประกาศใช้โดยคณะยึดอำนาจทันที่ รวม 9 ฉบับ คือ

• ฉบับที่ 1,4,7,9,11,12,14,17,19

•  และ การนิรโทษกรรมตนเองของคณะรัฐประหาร เดิมทีเดียวไม่มีการบัญญัติบทนิรโทษกรรมตนเองไว้ในรัฐธรรมนูญ แม้แต่ คณะราษฎร ก็เสนอเป็นร่างแยกออกมาต่างหาก
• บทนิรโทษกรรมตนเองของคณะยึดอำนาจเริ่มนำมาบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญตั้งแต่

• ฉบับที่ 9 หรือ ฉบับ พ.ศ. 2515 ในมาตรา 21
• ฉบับที่ 11 ในมาตรา 29 
• ฉบับที่ 12 ในมาตรา 32 
• ฉบับที่ 14 ในมาตรา 32 
• ฉบับที่ 17 ในมาตรา 37
•  ฉบับที่ 18 ในมาตรา 309
• ฉบับที่ 19 ในมาตรา 48
• ฉบับที่ 20 ในมาตรา 279

ข้อมูลรัฐธรรมนูญไทย..ถึงปัจจุบันไทยมีรัฐธรรมนูญทั้งสิ้น 20 ฉบับมากสุดในโลกและยังมีท่าว่าจะเพิ่มขึ้นอีกเรื่อยๆ

• ฉบับที่สั้นที่สุดคือฉบับที่ 7 ปี 2502

มี 20 มาตรา

• ฉบับที่ยาวที่สุดคือ ฉบับที่ 16 ปี 2540

มี 336 มาตรา

• ฉบับที่ใช้งานสั้้นที่สุด  คือฉบับที่ 1 ปี2475ที่ถูกทำให้เป็นฉบับชั่วคราว

บังคับใช้เพียง 5 เดือน 13 วัน

• ฉบับที่ใช้นานที่สุดคือ  ฉบับที่2ปี2475 ใช้นาน 13ปี4 เดือน 29วันรองมาคือฉบับที่13ใช้12ปี2เดือน 1 วัน

กังวาล ทองเนตร รัฐศาสตร์ ภาควิชาการปกครอง มหาวิทยาลัยรามคำแหง