โลกอิสลาม

โลกอิสลาม

    จักรวรรดิ์อิสลาม

• ศาสนาอิสลามเกิดขึ้นในคาบสมุทรอาระเบียประมาณต้นศตวรรษที่ 7 โดยมี พระมะหะหมัดเป็นผู้ประกาศและก่อตั้งศาสนา

• คำว่า อิสลาม แปลว่า การอ่อนน้อมต่อพระเจ้า ส่วนผู้นับถือศาสนาอิสลามเรียกว่า มุสลิม แปลว่า ผู้รับใช้พระเจ้า

คาบสมุทรอาระเบีย

                             

• แต่เดิมดินแดนแห่งนี้ไม่เป็นที่รู้จักแพร่หลายนัก ผู้คนแถบนี้มีการดำเนินชีวิตอยู่ 2 แบบคือ

1.  พวกเร่ร่อนตามทะเลทราย เรียกว่าพวก เบดูอิน Bedouins อาศัยอยู่ตอนในของคาบสมุทร มีลักษณะภูมิประเทศ เป็นทะเลทรายแห้งแล้งกันดาร มีหัวหน้าเผ่าเรียกว่า ชีค Sheik ดำเนินชีวิตตามแบบชนเผ่าเร่ร่อนเพื่อหาแหล่งน้ำและทุ่งหญ้าเพื่อเลี้ยงสัตว์ บางส่วนทำการเกษตรตามที่อุดมสมบูรณ์ของทะเลทราย เรียกว่า โอเอซีส อาศัยอยู่ในกระโจม มีกองอูฐ กองเกวียน เพื่อสะดวกในการย้ายที่อยู่พวกเบดูอินนับถือพระเจ้าหลายองค์และวิญาณต่างๆ ซึ่งแต่ละเผ่าจะมีเทพเจ้าของตนเอง ต่อมาประมาณปลายศตวรรษที่ 6 พวกคริสเตียนได้เข้าไปถ่ายทอดความเชื่อในเทพเจ้าองค์เดียวให้แก่ชนเผ่าต่างๆ

2.  พวกอาหรับชาวเมือง Urban Arabs พวกนี้อาศัยอยู่ใกล้ชายฝั่งทะเลแดงซึ่งเป็นที่อุดมสมบูรณ์เรียกว่า ฮิจจาช มีเมืองเมกกะ เป็นเมืองสำคัญอยู่ห่างจากเมืองท่าจิดด้าประมาณ 50 ไมล์ เมกกะเป็นเมืองศูนย์กลางการค้า

• เมืองเมกกะอยู่ในความดูแลของตระกูล คูไรซ์ Quraysh ซึ่งมีอิทธิพลทางการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจการค้า

• ตระกูล คูไรซ์ แบ่งออกเป็น 2 สาย คือ สาย อูมัยหยัด Umayyad และสาย แฮชไมท์ Hashemite

• ซึ่งทั้งสองสายจะมีการแย่งชิงความเป็นใหญ่ในเมกกะเสมอ แต่เมื่อใดที่มีเหตุการณ์มากระทบผลประโยชน์ ทั้งสองสายก็จะร่วมกันต้านเพื่อรักษาผลประโยชน์ตน

• อาหรับทั้งสองกลุ่มยังไม่มีรูปแบบการปกครองที่เป็นระเบียบแบบแผน แต่ละกลุ่มแต่ละเผ่ามีพระเจ้าของตนเองมีความเชื่อตามแบบของตนเองและมักจะมีการรบพุ่งกันอยูเสมอ

• และที่เมกกะมีเทวสถาน กาบา Kaaba ครอบบนแผ่นหินสีดำ ตำนานเล่าว่า เทวดา กาเบรลส่งมาให้ อับราฮัม และบุตรชายชื่อ อิสมาเอล ซึ่งเป็นบรรพบุรุษของพวกอาหรับไว้เคารพบูชา แต่เดิมเชื่อกันว่า หินกาบาเป็นสีขาว ต่อมากลายเป็นสีดำเพราะถูกสัมผัสจากมือบาปของมนุษย์

• พวกอาหรับจำนวนมากแห่ไปสักการะบูชาเทวสถาน กาบา มีผลทำให้ตระกูล คูไรซ์ได้รับผลประโยชน์อย่างมหาศาล จากการเก็บค่าบำรุงเทวสถาน

ต่อมาได้เกิดศาสนา อิสลามขึ้นในเมืองเมกกะและเชื่อในพระเจ้าองค์เดียว คือ พระ อัลเลาะห์ ทำให้พวกคูไรซ์ไม่พอใจ เกรงจะกระทบผลประโยชน์ของตนที่เมกกะ จึงเป็นศรัตรู และไม่พอใจ พระมะหะหมัด

•   การก่อตั้งจักรวรรดิอิสลาม

เมื่อพระมะหะหมัดสิ้นพระชนม์อย่างกระทันหัน ไม่ได้กำหนดให้ใครเป็นผู้นำทางด้านการเมืองและศาสนาในที่สุด ตำแหน่ง กาหลิบ Caliph หรือคอลีฟะ แปลว่าผู้แทน ทำหน้าที่เป็นประมุขของจักรวรรดิและศาสนาอิสลามในนามของพระอัลเลาะห์

•   จักรวรรดิอิสลามภายใต้ปกครองกาหลิบ 4 พระองค์

1. กาหลิบ อาบู บากร์ เป็นเพื่อนสนิท และพ่อตาของพระมะหะหมัด ได้รับเลือกให้เป็นกาหลิบองค์แรก จากมุสลิม กาหลิบองค์นี้ เป็นผู้นำในการรวบรวมคำสอนของพระมะหะหมัด เขียนขึ้นเป็นคัมภีร์ โกรานและขยายจักรวรรดิไปทั่วอาระเบีย

2.  กาหลิบโอมาร์ เป็นเพื่อนและที่ปรึกษาของกาหลิบ อาบู บากร์ ในยุคนี้ได้ขยายดินแดน โดยตีได้ อียิปต์ ปาเลสไตน์ ซีเรีย เมโสโปเตเมีย และเปอร์เซีย ต่อมาถูกทาสชาวเปอร์เซียฆ่าตาย ใน ค.ศ. 644

3.  กาหลิบ อุสมานเป็นชาวเมกกะเชื้อสายอุมัยหยัด ตีได้ดินแดน ไซปรัส และลิเบีย ต่อมาถูก อาลีฆ่าตาย ใน ค.ศ.656

4.  กาหลิบอาลี เป็นบุตรเขยของพระมะหะหมัด แม้ได้เป็นกาหลิบ แต่ก็ไม่ราบรื่นนักเพราะมีศรัตรูหลายกลุ่ม ในที่สุด กาหลิบ อาลีก็ถูกฆ่าตายโดยคนเชื้อสาย อูมัยหยัด ใน ค.ศ. 661

• จักรวรรดิอิสลามแบ่งการปกครองออกเป็น 3 ระยะระหว่าง ค.ศ. 632 - 1258 คือ

1.  ช่วงที่ปกครองโดยกาหลิบ 4 องค์แรก ค.ศ. 632-661
2.  จักรวรรดิอิสลามภายใต้ราชวงค์ อูมัยหยัด ค.ศ. 661 - 750
3.  จักรวรรดิ์อิสลามภายใต้การปกครองของราชวงค์ อับบาสิต ค.ศ. 750 - 1258 สิ้นสุด จักรวรรดิอิสลาม

                   กังวาล ทองเนตร รัฐศาสตร์ การปกครอง มหาวิทยาลัยรามคำแหง